ไม่ทราบชัดเจนว่าพระธาตุสร้างขึ้นเมื่อใด แต่พระธาตุน่าจะได้รับการปฎิสังขรณ์ หลายครั้งโดยมีชื่อมาจาก ดอยเขาควายแก้ว หรือดอยเขาควาย มาจากตำนานเรื่องเล่า เกี่ยวกับการพบควายเขาแก้ว ในบริเวณดังกล่าว และยังมีตำนานแมงสี่หูห้าตาที่เชื่อว่าเกี่ยวกับพื้นที่นี้ นอกจากนี้แล้วยังมีตำนาน ที่กล่าวถึงช่วงที่พระพุทธเจ้าเสด็จไปโปรดสัตว์ จนมาถึงบริเวณนี้ แล้วพระองค์เสด็จปรินิพพาน ให้เอากระดูกนิ้วก้อย ของพระองค์มาประดิษฐาน บนดอยเป็นที่กรา่บสักการะนับถือของคนทั่วไปโดยปัจจุบันเป็นสถานที่ท่องเที่ยว ทั้งคนในพื้นที่ และจังหวัดใกล้เคียงได้แวะมาสักการะ และชื่นชมความงดงามและบรรยากาศที่เงียบสงบบนดอยนี้สามารถมองเห็น ทิวทัศน์ ของจังหวัดเชียงราย ได้เป็นอย่างดี เป็นสถานที่ออกกำลังกายสำหรับนักปั่นจักรยานเป็นจำนวนมากโดยจะมีประเพณี ประจำปี ทุกวันขึ้น 15ค่ำ เดือน 6 ุตรงกับวัน วิสาขบูชาของทุกปี